Al die plaatjes op internet, die zijn er toch om te gebruiken?

Nee! En dan bedoel ik ook gewoon echt nee. Je mag niet zomaar een plaatje van internet pakken en gebruiken in je blog, op sociale media of in een presentatie die je wilt geven. Gewoon niet. Ik kan daar echt een heel lang verhaal over gaan vertellen waarom dat niet mag, maar ik ben daar geen expert in. Wie daar wel een expert in is? Charlotte Meindersma van Charlotte’s Law. Wil je dus echt de ins en outs weten hierover, lees dan bij haar verder. Wil je graag weten wat je dan wel kunt gebruiken, lees dan hier verder. Allebei kan natuurlijk ook.

Mooie plaatjes

Het internet staat vol met mooie plaatjes. Prachtige plaatjes soms zelfs. En toch mag je ze niet zomaar van internet plukken en gebruiken. Dat komt omdat er auteursrecht op zit. Dat is overigens niet alleen met plaatjes zo. Dat geldt ook voor muziek, computerprogramma’s en nog veel meer. Toch zijn er tal van plekken waar je wel plaatjes of foto’s kunt vinden die je mag gebruiken. In sommige gevallen is dat alleen als je ook netjes de naam van de maker erbij zet. In andere gevallen hoeft dat dan weer niet. Soms mag je er niets aan veranderen, soms mag je het ook zelfs commercieel gebruiken. Afhankelijk van wat jouw bedoeling is, kun je dus echt wel iets vinden waar je mee geholpen kunt zijn.

Licenties

Ook ik maak gebruik van gratis foto’s op internet. Vaak zijn dat foto’s die ik op zoek via een speciale zoekmachine voor dit doel. Het gaat om foto’s waar een bepaalde licentie bij hoort. Een licentie geeft aan waarvoor je de foto mag gebruiken. Waar elke foto waar niets bij staat valt onder ‘Alle rechten voorbehouden’, zorgt een licentie voor een ‘Sommige rechten voorbehouden’. Op deze manier kunnen de makers van een product een ander ook het gebruik daarvan toestaan. Er zijn vier bouwstenen van Creative Commons waar veel auteurs mee werken, die samen verschillende licenties vormen:

• Naamsvermelding: anderen mogen jouw werk kopiëren, vertonen, opvoeren, distribueren en afgeleid werk ervan maken, maar ze moeten je als maker vermelden.
• Niet-commercieel: alles wat mag met een naamsvermelding mag nog steeds, maar alleen als het niet voor commerciële doeleinden is.
• Geen afgeleide werken: anderen mogen je werk kopiëren, vertonen, opvoeren en distribueren als ze je naam erbij vermelden, maar ze mogen er niets aan aanpassen en ook niet gebruiken als basis voor nieuw materiaal.
• Gelijk delen: anderen mogen je werk kopiëren, vertonen, opvoeren en distribueren en afgeleid werk ervan maken, maar ze moeten je als maker vermelden en het nieuwe materiaal moet onder dezelfde licentie vrijgegeven worden als het originele werk.

Als je gebruikt maakt een bepaalde licentie, ben je verplicht de regeltjes op te volgen. Meer uitleg is hier te vinden.

Natuurlijk heb je nog tal van andere websites waar met andere licenties gebruikt worden, zoals Pixabay. Bij Pixabay is er wat minder keuze: de Pixabay-licentie. Daarbij hoort heel duidelijk: er is een aantal dingen wat mag, tenzij je het wilt gebruiken op de manier zoals aangegeven in de sectie ‘dit mag niet’. Bij Pixabay ben je bijvoorbeeld niet verplicht om de naam te vermelden van de maker, maar uiteraard is dit natuurlijk wel prettig voor de maker.

Waar vind je de plaatjes?

Nou, dat is helemaal niet zo moeilijk. Gebruik een goede zoekmachine. Ik gebruik eigenlijk alleen maar deze drie:

• CC Search
• Finda.photo
• Librestock

Of kijk bij een verzamelwebsite zelf, zoals het eerder genoemde Pixabay. Wil je nu nog veel meer voorbeelden, kijk dan toch echt nog een keertje bij Charlotte en lees vooral haar tips.

Oeps, het ging fout

Een foutje is zo gemaakt. Lang niet iedereen weet hoe het werkt, ook al kun je steeds makkelijker terugvinden wat wel en niet mag. Maar zoals gezegd gaat het niet alleen om foto’s, maar om alles op internet. Zo klinkt het best aanlokkelijk om de volledige lijst met linkjes over te nemen. Lekker makkelijk toch? Ja, klopt, dat is lekker makkelijk. Maar het mag niet. Doe het dus ook gewoon niet! Er is niets zo vervelend als ergens hard voor te werken en er dan achter komen dat iemand anders je werk gejat heeft en er mee loopt te pronken. Dat is mij ook wel eens overkomen en als ik het zie (ik kwam wel eens een door mij gemaakte foto tegen in een rapport van een ander) dan wil ik daar ook gewoon de eer (en het geld) voor krijgen. En terecht toch? Daarom raad ik iedereen aan om het boek #contentrecht van Charlotte te lezen.

In dit blog verwijs ik ontzettend veel naar Charlotte. Dat is niet omdat ik gratis producten heb gekregen of er geld voor krijg, maar omdat zij een jurist is die weet waar ze het over heeft en heel veel nuttige informatie gratis (!) aanbiedt op haar website. Ze heeft inmiddels een aantal boeken geschreven en daar staat zoveel informatie in waar je wat aan hebt, dat het echt gewoon aanraders zijn. Ik kan dan ook echt iedereen die wel eens blogs schrijft, post op sociale media, presentaties maakt en nog veel meer haar boeken aanraden.