Hoe opvallend is jouw bericht en hoe makkelijk is het voor iedereen te lezen? Met alle berichten die op een dag voorbij komen op de diverse socialemediakanalen is het logisch dat je gaat kijken naar de beste manier om op te vallen. Door gebruik te maken van emoticons, andere lettertypes, een bijzondere opmaak of door zomaar een foto toe te voegen aan een bericht om te voorkomen dat men snel doorscrolt. Maar wie doe je daar uiteindelijk een plezier mee?
Om maar meteen met de deur in huis te vallen: niemand. Probeer leesbaarheid altijd een actiepunt te maken als het gaat om je teksten of berichten!
Leesbaarheid
Als ik het heb over leesbaarheid, heb ik het niet alleen over of een tekst of bericht ‘lekker leest’. In dit geval zelfs helemaal niet. Ik heb het nu uitsluitend over het goed kunnen lezen van de tekst. Vergelijk het met een bezoekje aan de opticien. Die bovenste regel gaat wel, maar of je nu wel of geen bril hebt, hoe kleiner de letters worden, hoe harder je aan de slag moet om alles te lezen. Als je langere tijd flink in moet spannen om iets goed te kunnen lezen, kost dat veel energie. Maar: dat geldt vooral voor mensen die niet veel problemen hebben met hun zicht. Maar wat dacht je van mensen die dat wel hebben en standaard de teksten laten voorlezen? Door gebruik te maken van allerlei trucjes om op te vallen, kunnen deze mensen vaak grote delen (of alle delen) niet meekrijgen.
Opvallen
Natuurlijk wil je graag opvallen met je bericht over je nieuwste product op sociale media. En hoe makkelijk is het dan om een tekstgenerator te gebruiken die het standaard saaie lettertype met één klik omtovert in een vrolijk, opvallend lettertype. Heel makkelijk en ik begrijp ook heel goed dat het heel aantrekkelijk is om dat veel te gebruiken. Jouw nieuwste product is namelijk ontzettend interessant, maar door alle onzin die al die anderen schrijven, sneeuwt jouw bericht onder. Daar gaat al de tijd, bloed, zweet en tranen die je erin gestopt hebt. Na verloop van tijd denk je dat je een andere aanpak moet gaan volgen. Met allerlei kunst- en vliegwerk probeer je de aandacht te trekken van mensen. Maar als je op die manier wilt opvallen, is de kans heel erg groot dat de leesbaarheid van je bericht er erg op achteruit gaat.
Andere lettertypes
Het grootste probleem is het gebruiken van een ander lettertype. Hoe spannend het er ook uit ziet, 𝓭𝓲𝓽 𝓲𝓼 𝓷𝓪𝓾𝔀𝓮𝓵𝓲𝓳𝓴𝓼 𝓽𝓮 𝓵𝓮𝔃𝓮𝓷. En dan heb ik het niet alleen over blinden of slechtzienden, maar ik hoor het ook steeds vaker van mensen die geen ernstige problemen met hun zicht hebben. Voor mensen die teksten voor laten lezen, is het zelfs onleesbaar. De verteller kan deze geconverteerde teksten namelijk niet voorlezen. Zorg er dus voor dat als je zulke lettertypes gebruikt, je de belangrijkste informatie niet in zo’n lettertype weergeeft.
Als je een tekst leesbaar wilt houden, kies je voor een lettertype dat rustig is aan de ogen. Voor een boek is dat trouwens een heel ander lettertype dan op een website. Je zult op websites (en dus ook op sociale media) vooral lettertypes tegenkomen zonder ‘schreef’. Een schreef is een uitsteeksel aan een letter. In het Engels noemen we dit ook wel ‘serif’, en de lettertypes zonder deze uitsteeksels heten dus ‘sans serif’, oftewel schreefloos. Het verschil valt eigenlijk meteen wel op. Rechtsboven in de afbeelding staan drie lettertypes die geconverteerd zijn met een tekstgenerator. Het is misschien beter te lezen dan het vierde soort lettertype (dat ik ‘creatief’ noem), maar beduidend minder goed dan de twee lettertypes aan de linkerkant.
Als je naar dit plaatje kijkt, valt waarschijnlijk meteen op dat de lettertypes aan de linkerkant beter leesbaar zijn dan aan de rechterkant. Daarom is het logischer om gebruik te maken van die lettertypes. En vooral: daarom is het standaard lettertype op een Facebook, LinkedIn of Instagram ook vaak een lettertype dat wat minder creatief en spectaculair is. Wil je nou (tegen beter weten in), toch gebruik maken van zo’n ander lettertype? De generator is hier te vinden.
Emoticons
Ook emoticons worden veel gebruikt om toch wat extra op te vallen. Dat hoeft niet altijd een probleem te zijn, soms ziet het er ook gewoon wel grappig uit, maar probeer niet te overdrijven. Ik gebruik best regelmatig emoticons, maar als je dan een stuk tekst laat voorlezen, dan krijg je uitspraken als ‘Troel, gloeilamp, jouw oplossing bij behoefte aan effectieve, duidelijke teksten’. Tja, wat moet je daar nu van zeggen. Ik denk dat ik het houd op: Beperk het gebruik van emoticons.
Bijzondere opmaak
Door alle tekst in hoofdletters neer te zetten met een spatie ertussen (H O O F D L E T T E R S), valt je tekst absoluut meer op. Als je het voor laat lezen, dan hoor je dit: ‘Ha, O, O, Ef, De, El, E, Te, Te, E, Er, Es.’ Dat komt heel anders over dan het bedoelde ‘Hoofdletters’. Als het gaat om een enkel woord, is het vaak nog wel te lezen. Gaat het om meerdere woorden of zelfs een hele zin: doe het niet! Het gaat echt ten koste van je leesbaarheid.
Zomaar een foto toevoegen
Af en toe zie je berichten waarbij iemand gewoon letterlijk zegt ‘een foto toegevoegd om het scrollen tegen te gaan’. De wattes? Bedenk je een bericht op Facebook met een foto van een hond. Het bijbehorende bericht vraagt om tips voor een restaurant waar je gezellig kunt eten. Ik schreeuw, gil, roep meteen: doe dat nou toch niet! Afbeeldingen of foto’s moeten wat toevoegen aan je bericht of aansluiten bij wat je zegt in een bericht, anders voegt het weinig toe. (Hoe vaker ik dit stukje tekst teruglees, hoe stommer het klinkt overigens. ‘Als een foto niet wat toevoegt aan je bericht, voegt het weinig toe’.) Of nog beter: Als een afbeelding niet bij je bericht past, kies dan voor een andere afbeelding die er wel bij past. Een afbeelding moet je tekst versterken.
Door die afbeelding te gebruiken is jouw bericht misschien wel langer in beeld, maar het eerste wat mensen dan opvalt is die hond. Mensen verwachten dan ook dat de tekst iets met de hond te maken heeft. Denk je dat mensen die dan geïnteresseerd zijn geraakt door die hond, dat nog steeds zijn als de hond niet in je bericht terug komt? De kans dat ze je vervolgens die goede tip of de gevraagde informatie geven, is vrij klein.
Gulden middenweg
Zoals bij zoveel zaken is het dus wijs een afweging te maken. Misschien moet je zelfs wel gaan voor de gulden middenweg. Gebruik dus rustig een creatief lettertype voor een kop op je website of een emoticon in je tekst om het speelser te maken. Let wel op dat je voor de rest werkt aan de leesbaarheid van de tekst. En gebruik een afbeelding die iets toevoegt aan dat wat je wilt zeggen. Precies weten hoe leesbaar jouw tekst is voor zo’n verteller? Schakel ‘m in! Op bijna elk apparaat kun je deze optie terugvinden onder de toegankelijkheidsopties.
