Ik wel! Als het om mijn eigen fouten gaat. De fouten van anderen lijken vaak op een presenteerblaadje aangeboden te worden. Eigenlijk is dat best raar, maar er is een heel logische verklaring waarom je je eigen stommiteiten minder goed ziet. En dat is precies de reden waarom je heel veel tijd in iets kunt stoppen om iets foutloos te krijgen, maar uiteindelijk toch nog iets deelt op bijvoorbeeld sociale media met een foutje in de omschrijving. Dat je het ineens hebt over ‘ik mistte’ in plaats van ‘ik miste’. Dikke kans dat jij ook die verschrikkelijke fout van mij zag!
Fouten maken is menselijk. We zijn geen computers en dus maken we wel eens fouten. Waarbij ik dus niet zeg dat computers nooit fouten maken. De vraag is natuurlijk wel of het de computer is die de fout maakt, of dat hij verkeerd geprogrammeerd is door, uhm, de mens. Een beetje een kip-eiverhaal dus. Hoe dan ook: vaak merken we niet eens dat we een fout maken op het moment dat we het doen. Je ziet de fout pas als een ander je erop wijst of aan de reactie die een ander geeft. Dat je achteraf denkt van oei, dat had ik beter anders kunnen doen.
Eglnese uvinretsiet
In het geval van taalfouten kunnen we niet altijd iets doen aan onze fouten. Onze hersenen zijn namelijk getraind om fouten te herstellen. We lezen de letters niet stuk voor stuk, maar kijken naar een groep met letters. Denk bijvoorbeeld aan het onderzoek van een Engelse universiteit:
Vlgones een oznrdeeok op een Eglnese uvinretsiet mkaat het neit uit in wlkee vloogdre de ltteers in een wrood saatn, het einge wat blegnaijrk is, is dat de eretse en de ltaatse ltteer op de jiutse patals saatn. De rset van de ltteers mag wllikueirg gpletaast wdoren en je knut vrelvogens gwoeon lzeen wat er saatt. Dit kmot odmat we neit ekle ltteer op zcih lzeen maar het wrood als gheeel.
Maar ook een foutje als een dubbel lidwoord valt niet altijd op. Zelfs niet als er wel heel veel mensen naar kijken. Zo staat op de kaft van de eerste druk van een boek van Joop van Riessen twee keer de. In de tweede druk heeft de uitgever deze fout hersteld, maar dat was pas nadat heel veel mensen eroverheen keken. En zeg eens eerlijk: zie jij de dubbele de staan? En die in het begeleidende bericht van Paul Abels? 😉
Nachtmerrie van de de redacteur. pic.twitter.com/KpdHgqPfpf
— Paul Abels (@afdh_PaulAbels) July 6, 2016
Fouten zijn zo gemaakt
Een ongeluk zit in een klein hoekje. Een fout ook. Er zijn verschillende soorten:
- luiheid: je bent al best lang bezig geweest met een stuk tekst schrijven en wil het toch echt voor een bepaalde tijd online gooien en er komt een mooie misser in de omschrijving bij te staan
- snelheid: je bent zo druk op je toetsenbord aan het rammen geweest dat je niet door hebt gehad dat er een paar letters vrekeerd om staan
- je weet niet dat je een fout maakt: je kunt niet alles weten en schrijft nog steeds accoord omdat dat vroeger zo was
- je hebt last van dyslexie: een stoornis die ervoor kan zorgen dat je moeite hebt met lezen en schrijven
- opzet: pannenkoek is gewoon een heel lelijk woord en daarom weiger je het te schrijven en gebruik je nog steeds pannekoek
Uiteraard zijn nog tig andere fouten te benoemen, maar ik heb me een beetje beperkt tot de fouten in taalgebruik.
Fouten oplossen
Om snel te zien of je fouten hebt gemaakt, zijn er een aantal tips. Als je ze allemaal opvolgt, je je echt een grote kans dat je een foutloze tekst over houdt.
- Leg de tekst weg en ga iets anders doen. Geef jezelf ruimte om met wat anders bezig te zijn en dan weer fris naar je tekst te kijken.
- Bekijk de tekst op een andere manier. Print hem uit en lees hem van papier in plaats van op je scherm.
- Lees de tekst hardop voor. Je hoort echt wel als er iets raars langskomt, want je zult gaan haperen als een zin niet lekker loopt.
- Lees de woorden in de tekst van achteren naar voren. Je leest de woorden dan stuk voor stuk en zult fouten makkelijker zien.
- Gebruik een online spellingscontrole zoals Spelling.nu.
Kom je er met deze tips nog niet uit, dan is dit de bonustip: laat iemand anders je tekst nalezen. Dat kan iedereen zijn die de tekst nog niet gelezen heeft. Wil je het door een professional laten doen, neem dan contact op!
Kwalijk of geen probleem
De hamvraag is natuurlijk of het kwalijk is als ergens een fout staat. Denk aan de menukaart bij een restaurant: vind je het echt heel erg als er champignonssoep staat, terwijl je zelf toch liever voor de carpaccio gaat? Bij sommige restaurants worden zelfs met opzet fouten gemaakt, zodat je dat tegen andere mensen gaat vertellen. Of ze gebruiken alleen maar van zulke verhaspelde namen, maar dat merk je dan wel aan de fouten in alle gerechten 😉 Maar wat als er een fout staat op je trouwkaart of in een rouwkaart? Een fout in een quote is dan heel wat minder fout dan een verkeerde datum of tijd, maar toch voorkom je het liever. Ik voel mij altijd heel erg schuldig als ik fouten maak, zowel op sociale media als in een blog. Voor mijzelf ben ik veel minder oplettend dan voor een ander. Heel slecht, maar het is wel zo.
